Nowe przepisy zagrożeniem dla stabilności europejskiego rynku recyklingu
Wprowadzenie Rozporządzenia UE 1157/2024 dotyczącego przemieszczania odpadów (EU Waste Shipment Regulation – WSR) wzbudziło poważne obawy wśród przedstawicieli branży recyklingowej. Europejska Konfederacja Przemysłu Recyklingowego (EuRIC) stanowczo apeluje o natychmiastowe wydłużenie terminów wynikających z nowych regulacji. Ich zdaniem, zbyt szybkie wprowadzenie przepisów może doprowadzić do destabilizacji rynku surowców wtórnych, ograniczenia eksportu oraz utraty konkurencyjności przez europejskie przedsiębiorstwa recyklingowe.
Główne zagrożenia wynikające z rozporządzenia WSR 1157/2024
Ograniczenie eksportu surowców wtórnych
Zgodnie z nowymi regulacjami, kraje spoza OECD mają czas do 21 lutego 2025 roku, aby złożyć formalny wniosek o możliwość dalszego importowania materiałów pochodzących z recyklingu w UE. Brak takiego zgłoszenia oznacza, że od 21 maja 2027 roku eksport odpadów do tych państw zostanie całkowicie zakazany. Obejmuje to niemal 150 krajów, w tym wiele ważnych partnerów handlowych Unii Europejskiej.
Ryzyko paraliżu procedur administracyjnych
Wiele państw rozwijających się nie dysponuje infrastrukturą i zasobami potrzebnymi do spełnienia skomplikowanych wymagań formalnych. Nowe procedury wymagają ogromnej ilości danych, dokumentów i analiz, co stanowi istotne wyzwanie dla krajów spoza OECD. Brak odpowiedniej komunikacji oraz wsparcia ze strony UE może doprowadzić do chaosu w obiegu surowców wtórnych.
Możliwe skutki dla środowiska i gospodarki
Jeśli państwa trzecie nie zdążą złożyć wymaganych wniosków, europejscy recyklerzy stracą dostęp do kluczowych rynków zbytu. To z kolei może skutkować gromadzeniem nadmiaru surowców na terenie UE, wzrostem ilości odpadów kierowanych na składowiska oraz spadkiem efektywności całego systemu gospodarki obiegu zamkniętego.
Skutki dla europejskiego sektora recyklingu
Nadwyżka materiałów wtórnych i brak ich zagospodarowania
Zamknięcie możliwości eksportu materiałów wtórnych do krajów spoza OECD doprowadzi do powstania nadwyżek, które trudno będzie zagospodarować na rynku wewnętrznym. Obecna infrastruktura UE nie jest gotowa na przyjęcie takiej ilości surowców.
Spadek rentowności i utrata miejsc pracy
Brak rynków zbytu oraz wzrost kosztów przechowywania i przetwarzania odpadów może doprowadzić do zamykania zakładów recyklingowych. Mniejsze firmy, szczególnie te działające w sektorze papieru i tektury, są najbardziej narażone na straty finansowe i redukcję zatrudnienia.
Osłabienie zaufania społecznego
Zwiększona ilość odpadów trafiających na wysypiska zamiast do recyklingu może podważyć zaufanie obywateli do systemu selektywnej zbiórki. W efekcie może nastąpić spadek motywacji do segregacji odpadów, co dodatkowo pogorszy sytuację.

Propozycje EuRIC – jak uratować europejski rynek recyklingu?
1. Wydłużenie terminu dla krajów spoza OECD
EuRIC wzywa Komisję Europejską do przesunięcia terminu z 21 lutego 2025 roku o co najmniej sześć miesięcy. Dłuższy czas na przygotowanie pozwoli partnerom handlowym lepiej dostosować się do nowych wymagań formalnych i uniknąć chaosu administracyjnego.
2. Opóźnienie wejścia w życie zakazu eksportu
Pełny zakaz eksportu powinien zostać przesunięty na późniejszy termin niż maj 2027. Firmy recyklingowe potrzebują czasu na przekształcenie łańcuchów dostaw, znalezienie alternatywnych rynków i wdrożenie nowych strategii działania.
3. Zacieśnienie współpracy z państwami trzecimi
Komisja Europejska powinna aktywnie wspierać państwa spoza OECD w procesie dostosowania się do nowych regulacji. Potrzebne są intensywne konsultacje, szkolenia i techniczne wsparcie w zakresie wypełniania dokumentacji oraz rozumienia skutków regulacji.
4. Pełna przejrzystość w komunikacji
Należy niezwłocznie stworzyć i na bieżąco aktualizować listę krajów, które złożyły formalne wnioski zgodnie z wymogami WSR. To pomoże przedsiębiorstwom recyklingowym planować eksport oraz uniknąć nieoczekiwanych blokad.
5. Utrzymywanie otwartego dialogu
Stała komunikacja z partnerami spoza UE umożliwi szybsze reagowanie na przeszkody oraz bieżące dostosowywanie regulacji do realiów rynkowych. Tylko w ten sposób możliwe będzie zapewnienie ciągłości przepływu surowców wtórnych.
Czytaj także:
Typy papierów i ich wpływ na jakość opakowań tekturowych
Dlaczego czas ma kluczowe znaczenie?
Według EuRIC, brak natychmiastowych działań ze strony Komisji Europejskiej może doprowadzić do załamania rynku recyklingowego w Europie. Destabilizacja dostaw, wzrost kosztów operacyjnych oraz ograniczenia eksportowe mogą skutecznie zniszczyć osiągnięcia UE w zakresie gospodarki cyrkularnej i ochrony środowiska.
Wnioski: potrzebna elastyczność i rozsądek w działaniu
EuRIC jednoznacznie wskazuje, że sukces wdrożenia nowego rozporządzenia WSR zależy od rozsądnego podejścia i otwartości na dialog. Kluczowe są:
- Realistyczne terminy przejściowe,
- Techniczne wsparcie dla krajów partnerskich,
- Wspólna odpowiedzialność za globalny system recyklingu.
Bez odpowiednich kroków, Europa może nie tylko utracić pozycję lidera w dziedzinie recyklingu, ale również osłabić swoją strategię klimatyczną.
Pobierz pełne stanowisko EuRIC
Pełny dokument zawierający szczegółowe rekomendacje i stanowisko Europejskiej Konfederacji Przemysłu Recyklingowego dostępny jest pod adresem:
Pobierz dokument